Aday Öğrenciler
Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği, yeraltında öncelikle doğal yollardan depolanmış enerjinin (petrol, doğal gaz, jeotermal vb.) ve son yıllarda gelişen teknoloji ile birlikte sonradan enjeksiyon yoluyla yeraltında depolanmış doğal gaz, karbondioksit gibi akışkan kaynakların kullanıma sunulması için gerekli her türlü çalışma (arama, üretim, taşıma vs.) ile ilgilidir.
İyi yetişmiş bir petrol ve doğalgaz mühendisi temel ve alan mühendislik bilgilerinin yanı sıra çalıştığı çevreyi ve kültürel ortamı, işinin gerektirdiği politik ve yasal kavramları da bilmek durumundadır. Bugün petrol ve doğal gaz endüstrisi geçmişte olduğu gibi ileri teknolojiyle yoğun bir faaliyet göstermekte ve bu nedenle de sondaj, kuyu tamamlama, kuyu testleri, üretim teknikleri, üretimi arttırma yöntemleri, rezervuar modelleme, faz davranışları ve termodinamik, çok fazlı akış, kuyu logları ve analizi, doğal gazın yeraltında depolanması, rezervuar tanımlama gibi çok değişik konularda iyi yetişmiş profesyonel mühendislere ihtiyaç duymaktadır.
Dolayısıyla bu program, petrol, doğal gaz ve jeotermal enerji ile ilgili sektörlere, temel ve mühendislik bilimi donanımlı, çevreye ve etik değerlere saygılı, takım ve disiplinlerarası çalışmalara yatkın, ileri bilişim ve teknolojik araçları etkin şekilde kullanan, girişimci, eleştirel düşünme donanımına, irdeleme, karar alma ve uygulama yeteneğine sahip lider özellikli mühendisler yetiştirmeyi amaçlamaktadır.
Bu programın en büyük avantajlarından birisi de, Türkiye'de hali hazırda çalışmakta olan çok sayıda jeotermal enerji santralinin bulunduğu ve jeotermal arama, sondaj ve rezervuar işletim çalışmalarının sürekli olarak arttığı Ege Bölgesi’nde, 2010 yılında kurulan, İzmir’in 4.devlet üniversitesi olan İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde açılmış bir Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği lisans programı olmasıdır.
Programın somut amaçları yetkin bir yabancı dil kazanımı ve ileri seviyede bir mühendislik mesleki altyapısı ile uluslararası alanda kolayca çalışma imkanı bulabilecek, hem karasal hem de denizel petrol arama ve üretim çalışmalarını aynı yetkinlikte becerebilecek, bunun yanında Ege Bölgesi’nin jeotermal potansiyelini ülke ekonomisine ve enerji ihtiyacının kullanımına sunabilecek nitelikte mühendisler yetiştirmektir.
İŞ OLANAKLARI
Bu programdan mezun olacak Petrol ve Doğal Gaz Mühendisleri, petrol, doğal gaz ve jeotermal enerjinin aranması, sondajı, üretimi, taşınması, depolanması ve işletilmesi konularında görev yapabilecek bilgi birikimi ile donanmış olacaklardır.
Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği mezunlarının sondaj ve üretim alanındaki uzmanlık konuları Petrol Mühendisleri Odası’nın listesi temel alınarak ve onunla çok büyük ölçüde uyumlu olarak aşağıda sıralanmıştır.
1- Petrol, doğalgaz, petrol ve doğalgaza bağlı diğer gazlar, jeotermal, su ve diğer yeraltı kaynaklarının sondajı ile üretim plan ve programlarının yapılması ve uygulanması.
2- Sondaj yerinin hazırlanması, kulenin sondaja hazır hale getirilmesi, malzeme temini ve ilgili tüm projelendirmelerin yapılarak uygulanması.
3- Sondajın emniyetli ve ekonomik olarak yapılmasını sağlamak amacıyla kuyu başı emniyet sistemi, sondaj dizisi, matkap, sondaj çamuru, hidrolik, koruma borusu, karot, kuyu testleri, çimento, tahlisiye, kuyu kontrolü, kuyu tamamlama ve diğer tüm programların hazırlanması, uygulanması, verilerin takibi ve yorumlanması.
4- Kayaçların gözeneklilik, geçirgenliklerinin tespiti ile kayaç içerisindeki sıvıların özellikleri ve kayaç ile etkileşimlerini belirleyen test ve deneylerin yapılması.
5- Kuyuverimlerine göre en uygun üretim teknolojisinin belirlenmesi, yerüstü ve yeraltı pompalarının seçimi, planlanması ve uygulanması.
6- Kuyuların verim ve basınç testlerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi.
7- İlgili mühendislik disiplinleri ile birlikte; petrol, doğalgaz, petrol ve doğalgaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal sahaların rezerv etütlerinin yapılması, saha geliştirme programlarının hazırlanması ve kuyu lokasyonlarının belirlenmesi.
8- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal üretim sahalarında uygulanabilecek birincil ve geliştirilmiş kurtarım yöntemlerinin seçilmesi ve uygulanması.
9- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal üretim kuyuları için asitleme, hidrolik çatlatma, çimentolama, perfore, valf sistemi ile formasyondan emiş yaptırma ve log operasyonları gibi günün teknolojilerine uygun yeniden tamamlama programlarının hazırlanması ve uygulanması.
10- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal üretim kuyularındaki her türlü teknik arızanın giderilmesi.
11- Yerüstüne çıkarılan petrolün bir işleme merkezinde toplanması, su, petrol ve gaz fazlarının ayrıştırılması, petrol ve doğal gazın doğal kirleticilerinden ayrıştırılması, üretimlerin depolanması ve taşınması ve dinamik hacim ölçümlerinin yapılması.
12- Boru hatlarının ve doğal gaz depolama ortamlarının tasarımı ve işletimi.
13- Üretim optimizasyonu (her bir kuyuda).
14- Rezervuar işletimi ve toplam kurtarım optimizasyonu (bütün kuyularda aynı anda ve birlikte) Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği mezunlarının tesis ve tesisat alanındaki uzmanlık konuları da aşağıda listelenmiştir.
15- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal kaynakların üretimi, iletimi ve dağıtımı amacıyla kurulacak tüm tesis ve tesisatların planlanması, programlanması ve işletilmesi.
16- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal kuyu ve saha bazında üretim sisteminin ekonomik ve verimli düzeyde işletilmesinin sağlanması.
17- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal kaynakların denizden yapılan üretimlerde en uygun üretim ekipmanlarının seçilmesi ve işletilmesi.
18- Saha üretim hatları, toplama manifoldları, ana iletim ve dağıtım hatlarının planlanması, programlanması ve işletilmesi.
19- Kompresör, basınç düşürme veya ölçüm istasyonlarının planlanması, programlanması ve işletilmesi.
20- Boru hatları planlanması, programlanması ve işletilmesi.
21- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazlar ve jeotermal kaynaklarla ilgili tesislerin planlanması, programlanması ve işletilmesi.
Bu konular dışındaki diğer uzmanlık alanları da aşağıda listelenmiştir.
1- Petrol, doğal gaz, petrol ve doğal gaza bağlı diğer gazların depolama plan ve programlarının yapılması ve uygulanması.
2- Yeraltı depolama alanlarının gaz, petrol ve petrol ürünleri gibi akışkanları depolayabilme potansiyellerinin belirlenmesi, depolama parametrelerinin saptanması.
3- Depolama tesislerinin yeraltı ve yerüstü bölümlerinin planlanması, programlanması ve işletilmesi.
4- Petrol, petrol ürünleri ve doğal gaz depolanması, dolum ve boşaltım operasyonlarının planlanması ve uygulanması.
5- Ham petrol ve doğal gaz fiyatlarının ilgili mevzuat çerçevesinde hesaplanması ve pazarlanma işlerinin organize edilmesi.
6- Sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG), sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) tesislerinin işletilmesi.
7- Madeni yağ üretim faaliyetlerinin yapıldığı tesislerde sorumlu müdürlük faaliyetlerinin yürütülmesi.
8- İş güvenliği, işçi sağlığı konularında gerekli önlemlerin alınması ve kontrol edilmesi.
Yukarıda özetlenen uzmanlık konularından da anlaşılacağı üzere, petrol ve doğal gaz endüstrisinin Petrol ve Doğal Gaz Mühendislerine olan talebi bir hayli fazladır. Petrol ve Doğal Gaz Mühendisleri, Enerji Bakanlığı’nda, Kalkınma Bakanlığı’nda, Çevre, Şehircilik ve Orman Bakanlığı’nda, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nde, TP ve ona bağlı şirketlerde; ulusal ve uluslararası özel petrol ve doğal gaz arama ve üretim şirketlerinde, jeotermal enerji şirketlerinde, doğal gaz depolama şirketlerinde, küresel ısınmayı önleyici karbondioksit yakalama ve depolama şirketlerinde, ve bunlara ek olarak yine ulusal şirketler olan MTA, DSİ ve BOTAŞ’ta ve Doğal Gaz Dağıtım şirketlerinde çalışabilmektedirler.
STAJ OLANAKLARI
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi’nde açılan bu programla, ülkemizin en yüksek jeotermal enerji potansiyeline sahip olan Ege Bölgesi’nde ilk defa Petrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Bölümü kurulmuş olmaktadır. Ülkemizde hali hazırda çalışmakta olan toplam 40 adet jeotermal enerji santralinin 38’i Ege Bölgesi’nde bulunmaktadır. Türkiye’nin en büyük jeotermal santralı olan Efeler Jeotermal Enerji Santrali Güriş Holding tarafından kurulmuştur ve jeotermal kaynakları bakımından dünyada 7.sırada olan Aydın’da üretim yapmaktadır. Ayrıca, Zorlu Enerji, Kipaş Holding Enerji Grubu, Çelikler Enerji, Türkerler Holding gibi enerji firmaları bölgede halen jeotermal enerji santrali kurma çabalarını devam ettirmektedirler. Toplamda 1.028,00 MWe kurulu gücündeki santrallerde 2016 yılında toplam 4.213.526.000 kilovatsaat elektrik üretimi yapılmıştır. Türkiye’nin son yıllarda jeotermal kurulu gücünde gerçekleşen artış bir hayli fazla olup ulusal ve uluslararası yatırımcılardan, servis sağlayıcılardan ve finans kuruluşlarından da büyük ilgi görmektedir.
Diğer yandan Aliağa bölgesi çok önemli bir liman ve enerji yatırım bölgesi haline gelmiştir. Doğalgaz ve petrokimya konularında birçok önemli yatırım yapılmaktadır. Ayrıca bölüm öğretim üyelerinin MTA, TP, Türkerler Holding, Zorlu Enerji Grup şirketleri ile de yakın temasları bulunmakta olup, mezunlar için hem staj hem de iş imkanları yaratılabilecektir. İzmir’in kolay ulaşım imkanları (kara, hava ve deniz yoluyla) nedeniyle öğrencilerimiz petrol arama ve üretim merkezleri olan Güneydoğu Anadolu ve Trakya havzaları ile doğal gaz havzaları olan Karadeniz ve Akdeniz derin deniz havzalarında, petrol depolama merkezi olan tuz gölü havzasında faaliyet gösteren yerli ve yabancı petrol şirketlerinde kolayca staj yapabileceklerdir.
Kaynak: Petrol Mühendisler Odası
PUAN VE KONTENJAN
